Nöro Pazarlama Nedir?
Nöro pazarlama yani türkçesi ile beyinler arası (beyinden beyine) pazarlama, insanları alışveriş yapmaya iten psikolojik ve fizyolojik nedenlerin çeşitli teknik ve analizler ile belirlenmesine dayanan bir pazarlama tekniğidir. Kişilerin satın alma algısınının detaylı şekilde incelenmesi ile kullanıcıların hangi durum ve düşüncelerle doyum noktasına ulaştığının belirlenmesi ve ürünler ile kullanıcılar arasında doğrudan bir trafik oluşması amaçlanmaktadır.
Nöro pazarlama ile kişileri alışveriş yapmaya iten nedenler hem psikolojik hemde fizyolojik olarak detaylı olarak incelendiğinden, markalar kişilerin iç dünyasına ulaşır ve kişide alışveriş isteği uyandıran ürünler bilinçli olarak üretilerek pazara sunulur. Bilinçaltınızda modellediğiniz ve olsa ne güzel olur dediğiniz bir ürünün birebir aynı şekilde bir marka tarafından satışa sunulduğunu düşünün, ne hissedersiniz? Muhtemelen fazlaca düşünmeden ürünü satın alırsınız. İşte Nöro pazarlama markaların sizin aklınızdan geçen bu ürünü tasarlamasına ve ulaşmasına yardımcı olan tekniklere verilen isimdir.
Nöro Pazarlama Nasıl Çalışır?
Nöro pazarlamada potansiyel müşterilerin beyin tepkilerilerini ölçümlemekte kullanılan iki adet teknik mevcuttur. Bunlar sırasıyla ; Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (FMRI) ve Elektroensefalografi (EEG) dir. Potansiyel müşterilerin hangi renklere duyarlı olduğunu, hangi tarz paketlerden hoşlandıklarını, ne tarz kıyafetleri sevdiklerini vb çok önemli ve kullanıcıları alışveriş yapmaya yönlendiren seçimlerin analizi işte bu iki önemli ölçümleme methodu ile belirlenmektedir. Her iki yönteminde kendi içerisinde büyük avantaj ve dezavantajları mevcuttur. Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme; deneklerin ses ve görsel ipuçlarını yanıtlarken beyinlerinde gerçekleşen kan akışının güçlü mıknatıslarla ölçülmesi işlemidir. İşlem sırasında deneklerin ses ve görsel ipuçlarına verdikleri tepkilere göre deneklere ait doyum noktaları saptanır. Son derece başarılı ve denek ile ürün arasındaki beyin trafiğinin çok net şekilde saptandığı bu tekniğin en önemli dezavantajı ekipman maliyetleridir. Kişi başına düşen test maliyetinin yüksekliği ve deneklerin test sırasında hareketsiz olarak durmaları gereken sürenin yüksekliği bu uygulamanın en önemli dezavantajları olarak karşımıza çıkmaktadır.
FMRI tekniği kullanılarak belirlenen ve son yıllarda kültleşmiş bazı analiz sonuçları şunlardır;
Sigara paketlerindeki resimlerin insanları sigara içmeye daha çok teşvik ettiği saptanmıştır.
Nokia markasının pazar hacmini kaybetmesindeki en büyük neden tasarımda geri kalmışlığı değil, insanların nokia telefonlara ait melodilerden tiksinmiş olmasıydı.
Apple’ın çok yüksek satış hacimlerine ulaşmasındaki temel sebep insanların zenginlik imajını apple üzerinden vermesidir.
Elektroensefalografi uygulaması ise Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme tekniğine göre çok daha düşük maliyetlidir. Deneklerin kafasına yerleştirilen Elektrot başlık sayesinde denekler test aşamasında hareket edebilmektedirler. Elektrotlar deneğin beyninde test aşamasında gerçekleşen elektrik dalgalanmalarını ölçümleyerek, deneğin test içerisinde kullanılan ipuçlarına verdiği sinirlenme, şaşırma, korku, beğeni gibi tepkilerilerini belirler. Elektroensefalografi uygulamasının en önemli dezavantajı ise beynin derin bölgesi olarak adlandırılan doyum noktasına ait verileri ölçümleyememesidir.
Markalar Nöro Pazarlamayı Nasıl Kullanır?
Sigara üreticileri, kullanıcıların paketlere verdiği tepkileri ölçebilmek adına çok sayıda test gerçekleştirip, kullanıcıların paket üzerinde resim olan sigaralara daha çok rağbet gösterdiğini saptamışlardı. O yıllarda açıklanan bu sonuç dünya üzerinde yankı bulmuş ve herkesçe bilinen kült bir durum halini almıştı. Yine aynı şekilde pek çok marka üreteceği ürünlerin paketlemesinde kullanacağı ambajların renk, yazı tipi, boyut, font gibi görsel özelliklerinin belirlenmesinde Nöro pazarlama tekniklerini kullanmış ve çok fazla denek üzerinde testler gerçekleştirmişti.
Hyundai firması EGG tekniğini kullanarak deneklerine Elektrot başlık takmalarını istemiş ve yeni üretecekleri aracın prototipini bu deneklere inceletmişti. Deneklerin beyninde araç üzerindeki detaylara ait gerçekleşen elektrot hareketlenmeleri disklere kaydedilerek araç tasarımında ve reklam kampanyalarında kullanılmıştı. Yine 2000 yılında Rossiter ve arkadaşları televizyonda yayınlanan reklam kampanyalarına kullanıcıların nasıl tepki verdiği ölçümlediler ve başarılı olmuş reklam kampanyalarına verilen tepkilerin ağırlıklı olarak beynin sol tarafında gerçekleştiğini saptadılar.
Son örnek olarak dünyaca bilinen pepsi ve coca cola örneğini verelim. FMRI tekniği kullanılarak gerçekleştirilen bu test de deneklere markasız olan iki firmaya ait içecekler takdim edilir. Denekler markalarını bilmediği bu içecekleri denediklerinde pepsi markasına ait içecekleri denediklerinde beyinlerindeki doyum ve tatmin alanları daha fazla elektron hareketlenmesine sahip olsada, birebir marka odaklı sorulduğunda Coca Cola markasını tercih ettikleri ortaya çıkmıştı. Bunun en temel nedeni Coca Cola nın marka odaklı tanıtımı ve markaya duyulan güvenin insan psikolojisini ve kararlarını doğrudan etkilemesiydi. Bu test ile birlikte öğrendik ki insanlar bir ürüne ait beyinlerinde ne kadar haz yaşarsa yaşasınlar, bilinçaltında o markaya dair bir güvensizlik yaşadıkları durumda otomatikman bilinçaltı galip geliyor ve insanlar üründen otomatik olarak uzaklaşıyor.
4 Kolay Uygulanabilir Nöro Pazarlama Taktiği
A.) Fontları ve Yazı Tiplerini Basit Tutun
Nöro pazarlamadan çıkarılan en önemli sonuçlarından bir tanesi olan basitlik, günümüzde pek çok pazarlama methodunun baş köşesinde yer alan bir kriterdir. Kullanıcıların markaya duyduğu güvenin yanında sıcaklık da kullanıcıyı markaya yönelik alışveriş yapmaya yönlendiren önemli etmenlerdendir. Kullanıcıyı harekete geçirebilmek adına kullanıcının kolay ve hızlı şekilde okuyabileceği tarzlarda oluşturulmuş, gösterişden ve gereksiz görsellik den uzak reklam açıklamaları ve marka etiketleri sizi müşterilerinizin gözünde ve rakipleriniz karşısında avantajlı kılacaktır.
B.) Müşterilerinizin Aklında Yer Edinin
Komplex ve akılda kalıcı yazılar ile müşterilerinizin markanızı daima hatırlamasını sağlayın. Basit fontlar ilkesinin dışına çıkmadan hem kullanıcının kolay harekete geçmesini hemde markanızla ilgili hafızasında kalıcak bir şeyler üretmenizi tavsiye ediyoruz. Turkcell tarafından yayınlanan Turkcelle bağlan hayata, hayata bağlan Turkcelle sloganı son derece akılda kalıcı ve Turkcell ile özdeşleşmiş komplex ve kaliteli bir slogana örnektir.
C.) Güven Kazanmak için Güven Duygusu Aşılayın
Müşterilerinizin size güvenmesi onlara satış yapmanız için gereken en önemli metriklerden bir tanesi. Müşterilerinizde güven uyandırmanın önemli taktiklerinden biride tabiki sizinde onlara güvendiğinizi göstermenizdir. Müşteriler ile aranızda ticari bağların haricinde bir güven duygusu olduğu imajını yaratarak markanıza olan güveni kısa sürede arttırabilirsiniz. Bunun en somut örnekleri şunlardır;
- Maddi taleplere dayanmayan deneme sürümleri yayınlayın.
- Çok uzun formlardan oluşmayan krediler sunun.
- Potansiyel müşterilerinizin işine yarayabilecek bilgileri, büyük bir beklenti olmadan (imza, kredi kartı bilgileri vs) paylaşın.
D.) Sıcak Bir Gülümseme En Etkili Pazarlama Silahıdır.
Dikkat ettiniz mi ? hemen hemen her pazarlama sitesi veya reklam kampanyası benzer tarzda ki stok fotoğraflardan ve kimliksiz, sıcaklıktan uzak resmi modellerden oluşmakta. Bu durumlar artık potansiyel müşterileriniz için son derece sıradan ve kullanıcıların bütün websiteleri ve markaları gri bir pencereden görmesine sebep olan bir etmen.
Siz bu durumu değiştirmek için hem reklamlarınızı hemde markanızın websitesini, çalışanlarınızın ve şirket yöneticilerinin gülümsediği veya bir arada bulunduğu sıcak aile fotoğrafı imajı veren resimler ile süsleyerek müşterilerinizin size duyduğu samimiyeti ve güveni arttırabilirsiniz. Yukarıdada bahsettiğimiz gibi güven ve samimiyet müşterileri markaya yönelik harekete geçiren en önemli etmenlerdendir.
Kapanış Düşünceleri
Hem geleneksel pazarlamada hemde günümüz dijital pazarlama dünyasında adından sıkça söz ettiren nöro pazarlama konusunu detaylı şekilde incelemeye çalıştık. Markaların nöro pazarlamayı nasıl kullandığını ve sizin nasıl kullanabileceğinizi örnekler ile açıkladık ve çok önemli 4 tekniği sizinle paylaştık. Nöro pazarlamayı iyi şekilde analiz edip anladığınızda doğrudan beyinden beyine bir pazarlama modeli oluşturarak potansiyel müşterilerinizin uzunca zamandır aradığı tarzda bir ürünü piyasaya sunabilirsiniz. Nöro pazarlama analizlerini gerçekleştirmek küçük ve orta ölçekli şirketler için masraflı olsada bu alan üzerine ayrılan bütçelerin kendisini kısa süreler içerisinde amorti ettiğini pek çok marka örneğinde gördük.
Umarız gelecekte nöro pazarlama teknikleri ile çalışarak markanızı ve ürünlerinizi çok daha ileri seviyelere taşıma fırsatı bulursunuz. Gelecek çalışmalarınızda başarılar dileriz.