Gerilla Pazarlama (Guerilla Marketing) Nedir?

Gerilla pazarlama, şirketlerin ürün veya hizmetlerini pazarlamak için klasik kalıpların dışına çıkan, beklenmedik reklam modellerini piyasaya sürmesine dayanan pazarlama stratejisine verilen isimdir. Bu terim ilk defa 1984 yılında Jay Conrad Levinson tarafından “Guerilla Marketing” isimli kitabında kullanıldı.

Gerilla pazarlamada, klasik pazarlama modellerinin aksine kullanılan çok sayıda ilginç pazarlama yöntemi mevcuttur. Özellikle ani ve beklenmedik platformlarda uygulanan reklamlar ile markalar ile kullanıcı arasındaki direk iletişim kanalının kuvvetlendirilmesi beklenir. Gerilla pazarlama stratejisinin en temel amaçlarından biride kullanıcının markaya duygusal olarak yaklaşması ve markanın kullanıcının zihninde yer kazanmasını sağlamaktır.

Klasik pazarlama kanalları olan TV, Radyo ve Gazetenin insanlar üzerindeki etkinliğini yavaş yavaş kaybetmesi ile pazarlamacıların yeni strateji ve alan ihtiyacı doğmuştu. İşte tamda bu ihtiyacı karşılamak amacıyla türetilen Gerilla Pazarlama, müşterileri sürprizlerle anlık şaşkınlık ve heyecan içerisinde bırakarak derinden etkilemeyi ve markaların kullanıcıların hafızasında kalıcılığını arttırmayı hedeflemiştir.

Gerilla Pazarlama son derece düşük maliyetli ve sıklıktan çok niceliğe önem verilen bir pazarlama yöntemidir. Gerilla pazarlamada başarılı olmak isteyen şirketlerin, büyük reklam harcamaları yapmak zorunluluğu yoktur. Yaratıcılık, marka enerjisi ve zamanlama Gerilla Pazarlama başarısının en önemli ölçütleridir. Bu yönüyle özellikle küçük ölçekli şirketler için büyük bütçeli şirketler ile yarışabilme noktasında avantaj sağlarlar.

Gerilla Pazarlamanın Etimoloji ve Kökeni

Gerilla pazarlama teriminden ilk defa 1984 yılında Leo Burnett’s kreatif direktörü Jay Conrad Levinson’ın Gerilla Pazarlama kitabında bahsedildi. Gerilla pazarlama ismi Gerilla harbi adı verilen düzensiz ordu yapılarından kurulu ve düşmanı ani baskınlar ile şaşırtarak yenmeyi amaçlayan “Gerilla Savaşı” adı verilen savaş tarzından türetilmiştir. Gerilla Pazarlama aynı Gerilla savaşında olduğu gibi özellikle küçük bütçe yapısına sahip ve görece büyük şirketler ile rekabet eden orta ve küçük ölçekli şirketler için idealdir. Gerilla Pazarlama methodlar ile küçük ve orta ölçekli şirketler düşük bütçeli ve akılda kalıcı reklamlar ile büyük bütçeli şirketler ile rekabet etme fırsatı elde ederler. Bu reklam modeli aynı zamanda büyük ölçekli şirketler içinde kullanıcılar ile marka arasındaki sıcaklığı ve akılda kalıcılığı arttırmak amacıyla özellikle sosyal medya platformları üzerinde kullanabilirler.

Gerilla Pazarlamanın Çeşitleri

Ortam Pazarlaması

Ortam pazarlaması, çevresel faktörlerin akılda kalıcı reklam modelleri ile birleştirilerek kullanıcıları şaşırtmaya ve çevresel etmenlerin etkili şekilde kullanılmasına dayanan bir gerilla pazarlama çeşididir. Örnek olarak bir bankın bir bölümünün Nestle reklamı ile kaplanarak Kit kat görünümü verilmesi ortam pazarlamasına iyi bir örnektir.

Pusu Pazarlama

Pusu pazarlama, bir organizasyon yada etkinlik bünyesinde o organizasyon veya etkinlikle doğrudan bağlantısı olmayan şirketlerin farkındalığı arttırmak, iyi niyet göstergesi ve markaya dikkat çekme amacıyla uyguladıkları pazarlama yöntemidir. Genellikle spor etkinliklerinde spor malzemesi satan Nike, Adidas gibi şirketlerin sporculara ve etkinliği düzenleyen organizasyona sponsor olması pusu pazarlamaya güzel bir örnektir.

Tabandan Pazarlama

Tabandan pazarlama kampanyaları, müşterileri kazanmayı amaçlayan, müşterilerin marka ile olan yakınlıklarını ve benzerliklerinin hedeflendiği pazarlama yöntemidir. Başarılı tabandan pazarlama kampanyalarında amaç reklamın yaygınlaştırılmasından çok müşterilerin kazanılması ve markayı kendilerine yakın hissetmelerinin sağlanmasıdır.

Viral Pazarlama

Viral pazarlama, geleneksel ağızdan ağıza pazarlamanın internet kullanımının yaygınlaşması ile birlikte sosyal platformlara taşınmış haline verilmiş isimdir. Gerilla pazarlamanın bu çeşidinde amaç büyük bütçeler harcamadan internet platformlarında marka bilinirliğini arttırmaktır. İnternette fenomenleşmiş kişileri, durumları ve sayfaları kullanarak reklam kampanyaları düzenleyerek, kullanıcı ulaşabilirliği ve marka bilinirliğinin arttırılması hedeflenir.

Sokak Pazarlaması

Sokak pazarlaması, markalara ait ürün ve hizmetlerin sosyal platformlarda çok daha düşük maliyetler ile yayınlanmasına verilen isimdir. Sokak pazarlamasında markalar insanların bolca bulunduğu alanlara (parklar, bahçeler, yollar, alışveriş merkezleri vb) akılda kalıcı reklamlar ekleyerek müşterilerin markaya yönelik cesaretlenmesini ve akılda kalıcılığın artmasını hedeflerler.

Sokak pazarlaması geleneksel pazarlama methodları ile kısıtlı değildir, markanın yeni çıkardığı ürünlere ait tanıtım broşürlerini dağıttırması, indirim kuponlarının çeşitli alanlara yerleştirilmesi ve hatta şirket çalışanlarının sokaklarda kullanıcıların sorularını yanıtlayacakları platformların oluşturması yaygın bir uygulamadır.

Sokak pazarlamasında yalnızca sokakların alanları değil aynı zamanda sokakları kullananların yaratıcılığı da kullanılır. Özellikle Y kuşağı olarak tabir edilen 18-34 yaş grubu arasındaki insanların sokaklara çizdiği grafiti vb sokak sanatı ürünleride markalar tarafından yaygın olarak kullanılır. Markaların çok bilinen veya yeni tanıtılan ürünlerinin çizim halleri popülasyonun yüksek olduğu alanlarda kullanılarak kullanıcıların hafızalarında yer etmesi hedeflenir.

Suni Kamuoyu Oluşturma (Astroturfing)

Suni kamuoyu oluşturma, Gerilla pazarlama methodları içerisinde en kritik ve en çok riske sahip olan pazarlama yöntemidir. Partilerin veya şirketlerin, sivil toplum kuruluşlarını ve kar amacı gütmeyen organizasyonları taklit ederek kendileri yararına bildiri, destek mesajı, sivil toplum kampanyaları ve protestolar düzenlemelerine verilen isimdir.

En bilinen Astroturfing – Suni kamuoyu oluşturma olayı, Microsoft’a açılan antitrust davası sırasında Microsoft şirketinin ölmüş kişilere ait e-posta adreslerini kullanarak dünyaca bilinen gazetelere destek mesajları göndererek kendisi lehine kamuoyu oluşturmaya çalışmasıdır.

Yine pek çok şirket tarafından zaman zaman uygulanan xxx sözlük vb sosyal medya platformlarında ücretli yazarları kullanarak markalarına yönelik sahte komplimanlar içeren yazılar yazdırmaları buna kuvvetli bir örnektir. Suni kamuoyu oluşturma çalışmalarını riskli kılan durum ise bu çalışmaların kullanıcıların gözünde sevimlilik oluşturmaktan çok antipati oluşturabilme ihtimalinin yüksek olmasıdır.

Gereğinden fazla şekilde yapılan ve şirketlere ait ürünlerin normalden fazla şekilde övüldüğü durumlarda kullanıcılar ilgili markalara ilgi duymak yerine bir antipati besleyerek duruma şüpheli yaklaştıklarından bu tarz durumlar bazı durumlarda markaların lehinden çok aleyhine çalışmaktadır. Özellikle son yıllarda sosyal medyadaki fenomenlerin kullanılarak sahte övgüler içeren videolar çekilmesi, kullanıcıların bu tarz reklam çalışmalarını negatif olarak algılasına sebep olmuştur.

Gerilla Pazarlamanın Avantajları

• Gerilla pazarlama maliyetleri diğer pazarlama stratejilerine göre çok daha uygun fiyatlıdır.
• Gerilla pazarlama faaliyetleri çoğunlukla alışılmadık ve son derece yaratıcı temellere dayanır. Bu nedenle  pazarlama süreci oldukça eğlencelidir.
• Gerilla pazarlama düşük pazarlama maliyetleri sebebiyle küçük, orta ve büyük ölçekli her boyutta ki şirket yapısı için uygundur.
• Marka güvenirliliğini doğal yollardan son derece etkili şekilde arttırır.
• Klasik reklamların aksine antipati toplama ihtimali çok daha düşüktür.
• Gerilla pazarlama özellikle internet platformlarında duyulduğundan hızlıca yayılma potansiyeline sahiptir.
• Gerilla pazarlama sürecinde çok çeşitli marka ve kuruluşlar ile ortaklık kurma şansı elde edersiniz. Kurumlar arası dostluk ve iş birliğinin arttırılmasında etkilidir.
• Gerilla pazarlama özellikle marka bilinirliğini ve akılda kalıcılık noktasında son derece etkilidir.

Gerilla Pazarlamanın Dezavantajları

• Ticari hareketlilik çoğunlukla yavaştır. Bu nedenle gerilla pazarlama faaliyetleri üzerinden hızlı dönüşüm beklenmemelidir.
• Gerilla pazarlama stratejileri kuvvetli reklam kurgusu ve mesajlara dayanır. Bu nedenle markanızın reklam amacına ve temel pazarlama kurgusuna iyi çalışılmalıdır. Aksi durumda gerilla pazarlama yüksek antipati toplama ve çok hızlı şekilde negatif geri dönüşler toplama potansiyeline sahiptir.
• Gerilla pazarlama hızlıca yayılma potansiyeline sahip olduğundan kampanyanız üzerinden gelen kara propaganda ve markayı küçük düşürücü , tehditkar mesajlar ile uğraşma ihtimaliniz oldukça yüksektir.

Bitiriş Düşünceleri

Gerilla pazarlama, iyi analiz edilip şirketler tarafından iyi uygulandığında özellikle küçük ve orta çaplı şirketlerin kapasitelerinden çok daha büyük sonuçlar elde etmesine olanak sağlayan son derece etkili bir pazarlama modelidir. Günümüz internet dünyasında kullanılabilirliği ve kullanılabilecek alanların hızlıca artmasından ötürü giderek yaygınlaşan bu pazarlama modeli ile yaratıcılığa bağlı olarak son derece etkili ve limitsiz kampanyalar oluşturmak mümkündür.

Özellikle bütçe sıkıntısı çeken ve marka bilinirliğini hedefleyen yeni kurulmuş firmalar için bu pazarlama modelinin kullanılması kaçınılmazdır. Bizde bu yazımızda mümkün olduğunca detaylı ve akılda kalıcı şekilde gerilla pazarlamayı sizlere anlatmaya çalıştık. Aklınıza takılan herhangi bir soru görüş ve öneri ile ilgili bize iletişim sayfamızdan veya doğrudan aşağıdaki soru sorma alanı üzerinden ulaşabilirsiniz.